Conventionele grondbewerking

Ploegen is een betrouwbare, beproefte en uitgeteste grondbewerking methode, die in de meeste gangbare omstandigheden goed werkt en een aantal unieke voordelen biedt. In één werkgang produceert de ploeg een stro-vrije oppervlakte en een losse bodem, waarin een zaadbed kan worden gemaakt en een nieuw gewas kan worden geteeld.

Ploegen
De ploeg is een oud werktuig, maar dit betekent niet dat het niet meer wordt verbeterd. De moderne ploeg heeft scharen die zowel diep als ondiep kunnen werken en voorscharen die oogstresten goed onderwerken. Verstellingen vanuit de cabine verhoogt de capaciteit. GPS ondersteuning, onland ploegen en stoppel ploegen zijn nu volop verkrijgbaar.

Een veelvoorkomend probleem bij het ploegen is het creëren van een ploegzool, een verdichte laag die kan ontstaan onder de ploegschaar. De werkdiepte om te ploegen zou hiervoor moeten verschillen per jaar. Als grote hoeveelheden stro aanwezig zijn, is er een risico dat er in de ploegvoor een dikke laag stro wordt gevormd, een probleem dat kan worden opgelost met een bewerking van een Carrier schijveneg.

Zaaibedden en zaaien
Op lichte gronden laat een ploeg een oppervlakte achter die alleen enige egalisatie en terug verdichting nodig heeft om een goed zaaibed te verkrijgen. Als er een zaaimachine zoals de Rapid of de Spirit wordt gebruikt, kunnen het aantal grondbewerkingen geminimaliseerd worden tot één of twee bewerkingen, of zelfs volledig worden weggelaten.

Op kleigronden laat de ploeg echter een oppervlakte achter dat meer bewerking nodig heeft voordat het geschikt is om te zaaien. In het verleden, werden cultivatoren, rotorkopeggen en egalisatoren veel gebruikt tot er een zaaibed ontstond. Tegenwoordig worden schijveneggen zoals Carriers veel gebruikt om het aantal bewerkingen te verminderen. Zaaimachines zoals de Rapid of Spirit stellen ook lagere eisen aan het zaaibed vergeleken met conventionele zaaimachines.

In koude regio’s waar de grond in de winter bevriest, is de noodzaak voor een voorjaar zaaibedbereiding op kleigronden sterk verminderd, en is het te vergelijken met lichte kleisoorten.

Nadelen van ploegen
Ploegen is minder geschikt onder droge omstandigheden, aangezien de grond relatief grote hoeveelheden vocht verliest, tijdens intensieve grondbewerking. Dit kan lijden tot een slechte opkomst als er geen regen valt na het zaaien.

Veel regen na het zaaien kan ook voor problemen zorgen, doordat de stro arme bodem een dikke korst kan vormen. Bovendien kan hevige regenval en wind voor bodem erosie zorgen. De intensief bewerkte bodem heeft als gevolg ook een verminderd aantal regenwormen.

Met uitzondering van de gebieden waar korstvorming, droogte en erosie cruciale factoren zijn, is de primaire drijvende kracht achter het minder ploegen, het economische belang. Hoewel de ploeg zelf niet het duurste apparaat is, zorgt zijn beperkte capaciteit ervoor dat de kosten per hectare nogal hoog zijn. Bovendien vormt de capaciteit per uur een probleem voor de grote akkerbouw bedrijven waar de beschikbare tijd beperkt is, voornamelijk in het najaar.

Minimale grondbewerking

Het grond bewerken zonder ploeg wordt minimale grondbewerking genoemd, hoewel dit niet altijd correct is, geeft het de intentie van systeem vrij goed aan; het beperken van grondbewerking vergeleken met een conventionele grondbewerking.

Diepe minimale grondbewerking
Diepe minimale grondbewerking met een cultivator wordt meestal gebruikt voor lichte grondsoorten, waar dieper gelegen grondlagen los gemaakt moeten worden;

• wanneer grote hoeveelheden oogstresten in de grond moeten worden gemengd
• voor het zaaien van verdichting gevoelige gewassen zoals koolzaad, erwten en suikerbieten
• wanneer bandensporen en verdichtingsschade moeten worden gerepareerd

Een combi cultivator zoals de Topdown kan worden gebruikt voor een of twee bewerking in een werkgang of met cultivator zoals een Cultus al dan niet in combinatie met een schijveneg zoals een Carrier.

Diepe grondbewerking geeft een grover eindresultaat dan ondiepe bewerking, waardoor meerdere bewerkingen nodig kunnen zijn op zware grondsoorten.

Wanneer deze bewerking wordt uitgevoerd met dezelfde diepte als conventioneel ploegen (10-15cm of dieper), dan zijn de kosten en het brandstofverbruik per hectare relatief hoog; in vele gevallen komt het dan in de buurt van ploegen. De meest belangrijke factor ten gunste van diepe minimale grondbewerking in vergelijking met ploegen, is de aanzienlijke hogere capaciteit per uur. Het verkleinde risico van bodem erosie en door de stroresten in het oppervlak, is korst vorming een ander bijkomend voordeel.

Ondiepe minimale grondbewerking
Voor een ondiepe grondbewerking, is een schijveneg, zoals een Carrier, het type machine die tegenwoordig het meest wordt gebruikt. Cultivatoren met trillende tanden, zoals de Swift, en vaste tandencultivators worden ook nog veel gebruikt, vooral wanneer de werkdiepte de 6-8cm overschrijdt.

Wanneer relatief grote hoeveelheden stro gemengd moeten worden in een beperkt grondvolume, is er een noodzaak om de oogstresten voor te behandelen. Ondiepe minimale grondbewerking bespaart zowel kosten als tijd, vooral op zware gronden.

Algemene effecten van minimale grondbewerking
Continu ondiep grondbewerking kan ook de aanleiding zijn tot een verdichte laag in de bodem, die te vergelijken is met een ploegzool, hierdoor wordt bij minimale grondbewerking veelal tussen ondiepe en diepe grondbewerking afgewisseld. In zulke gevallen, wordt de diepe bewerking meestal uitgevoerd voor het zaaien van verdichtingsgevoelige gewassen zoals koolzaad, erwten en suikerbieten. Lichte grondsoorten hebben vaak een zwakkere structuur dan kleigronden en vereisen een diepere grondbewerking om verslemping te voorkomen en om de opbrengst van de oogst op peil te houden.

Door stro veroorzaakte ziektes zijn een factor om beperkte grondbewerking te overwegen, en een goed doordacht bouwplan is essentieel voor succes.

Onkruid is een ander groot probleem bij minimale grondbewerking. Onder goede omstandigheden kunnen ze worden behandeld met een mechanische bewerking, maar onder natte omstandigheden zijn ze lastig te bestrijden zonder het gebruik van chemicaliën. Gewas rotatie is ook een belangrijke factor in dit geval.

Slakken kunnen ook een probleem veroorzaken in de minimale grondbewerking, vooral als er maar een paar bewerkingen zijn geweest en er sprake is van en een grove zaadbed structuur. Slakvallen zouden dan moeten worden gebruikt, voornamelijk bij gevoelige gewassen, zoals koolzaad.

Over het algemeen, werkt verminderde grondbewerking het best in droge omstandigheden. Zijn de omstandigheden veel natter, dan kan de opkomst, onkruiddruk en valse koolzaad planten problemen geven.

Oppervlakkige grondbewerking

Een oppervlakkige grondbewerking is een grondbewerking die volledig door de gehele oppervlak snijdt, en slechts oppervlakkig bewerkt tot 2-3cm diep. Dit werktuig moet de bewerking doen met een hoge snelheid en ongevoelig zijn voor oogstresten.

Waarom wordt oppervlakkige grondbewerking toegepast?
De laatste jaren is er behoefte aan een meer ondiepe grondbewerking om verschillende redenen:

• Problemen van achtergebleven niet productieve koolzaad zaden
• Problemen met herbicide-bestendig onkruid
• Het gebruik van groenbemesters en het verwerken ervan
• Problemen met de Europese maisboorder of maiszünsler

Het voordeel voor de klant
Deze oppervlakkige grondbewerking zorgt voor meer veldhygiëne. Door deze bewerking laat het een schoon perceel achter na het oogsten. De zaden ontkiemen o.a. door licht en vocht, wat betekent dat de meeste gewassen erg ondiep ontkiemen. Als je de zaden te diep zaait, resulteert dit vaak in het deactiveren van de zaden in een kiemrust. Dit kan soms wel jaren lang duren.

Koolzaad kan bijvoorbeeld na 20 jaar in de grond te zijn gezaaid nog steeds ontkiemen. Tegen die tijd zullen ze fungeren als niet productieve planten tussen de nieuw gezaaide planten. Deze planten dragen geen zaden en zullen zodoende de opbrengst verlagen.

Veel onkruid, zoals duist, zijn herbicide resistent, veroorzaakt ook problemen als ze in een rusttoestand komen, het zorgt ervoor dat de opbrengst gedurende vele jaren wordt verminderd.

Een oppervlakkige grondbewerking zal verbeterde resultaten opleveren tegen lagere kosten. Minder grond verplaatsen betekent minder diesel gebruik. Werken volgens de planten biologie maakt het mogelijk om de kosten voor chemis te verlagen en de veldhygiëne te verbeteren. Bovendien zal de verbeterde mening van de gewasresten in de bodemde mineralisatiesnelheid verhogen.

Geschiedenis
In 1999, begon Väderstad met minimale grondbewerking, gericht op het creëren van een zaaibedden op een werkdiepte van 5cm, met de schijfeg Carrier.
Als we naar de markt kijken, zijn er verschillende cultivator oplossingen. Deze hebben het voordeel dat ze stro wel verdelen, maar ze kunnen geen grote hoeveelheden oogstresten aan en zijn beperkt in hun werksnelheid. In 2014, introduceerde Väderstad de ultra-ondiepe front tool CrossCutter Knife, gevolgd door de nieuwe generatie ultra-ondiepe disc in 2017 – de CrossCutter Disc.

Direct zaaien

Tijdens het direct zaaien, wordt het zaad gezaaid in de stoppel van het vorige gewas, zonder enige voorafgaande grondbewerking.
Direct zaaien wordt voornamelijk gebruikt in droge gebieden zoals Canada, de VS, Rusland, Oekraïne en Australië, en tot op zekere hoogte in ander gedeeltes van de wereld.

Zaaien met een cultiverende zaaimachine
In principe heeft zaaien met een grond bewerkende zaaimachine hetzelfde effect als beperkte ondiepe grondbewerking. Het verschil zit in de cultivatie technieken die het mogelijk maken om mechanisch de niet productieve koolzaadplanten en onkruiden te bestrijden en te zaaien in één werkgang. De ontbinding van gewasresten gaat langzamer en er is op een probleem zoals slakken.

Zaaien met een grond bewerkende zaaimachine wordt nauwelijks gebruikt als enige systeem gebruikt, op akkerbouw bedrijven wordt vaak ook nog geploegd of minimale grondbewerking uitgevoerd, als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn.

Direct zaaien met een gespecialiseerde zaaimachine
Het doel van direct zaaien is om de zaden direct in de resten van de vorige gewassen te planten, met minimale bodemverstoring (maar 5-20% van de grond wordt bewerkt) dit kan een aantal voordelen bieden afhankelijk van de omstandigheden.

In grote delen van de wereld, is de beschikbaarheid van water de directe beperkende factor voor de opbrengst. Direct zaaien bespaart vocht doordat het de grond ongestoord achterlaat en de oogstresten op het oppervlak achter te laten ter bescherming tegen waterverdamping. Economische overwegingen spelen ook een rol, omdat in veel gebieden waar de water beschikbaarheid de oogst opbrengst tot een laag niveau beperkt, intensieve grondbewerking financieel niet haalbaar is.

Door het grootste gedeelte van de grond ongestoord onder een strobedekking te laten, wordt er een goede bescherming tegen water- en winderosie geboden. Het verliezen van bodem en voedingstoffen via erosie heeft een negatief economisch en ecologisch effect.

Het weglaten van andere bodembewerking activiteiten verminderd de benodigde tijd en de kosten per hectare. De tijd voor bewerking is een belangrijke overweging voor grote boerderijen en ook bij boerderijen uit de noordelijke regio’s, die bijvoorbeeld koolzaad zaaien in het najaar, omdat hier de periode tussen oogsten en grondbewerking erg beperkt is.

Het weglaten van grondbewerking in een
teelt systeem geeft aanleiding tot
bepaalde problemen;

Gewasresten op het bodemoppervlak kunnen ziektes verspreiden
Ongelijke verdeling van oogstresten kunnen niet worden gecorrigeerd
Niet productieve zaden moeten worden bestreden met chemicaliën
Ongedierte zoals slakken, en onkruid kunnen zich vermenigvuldigen
Bandensporen en bodemverdichting kunnen niet mechanisch worden gerepareerd

Het meest belangrijke gereedschap bij het oplossen van deze problemen die ontstaan met het direct zaai systeem, is een goed roterend bouwplan. Echter voor sommige problemen zoals slakken en valse niet productieve planten, is chemische bestrijding noodzakelijk.